Bir dönem okumanın harfleri birbirine vurarak yapıldığı sanılarak okuma eğitimi de öyle verilirdi. O nedenle belli bir kuşağın okuma hızı zayıftır. Neyse ki şimdi bu yanlıştan dönüldü de, okuma eğitiminde "tümdengelim" yöntemi kullanılmaya başlandı. Hızlı okuma kurslarında cümleyi, paragrafı, hatta sayfayı bir bütün olarak okuyabilmenin eğitimi verilmeye çalışılır.
Mesele şu: Sözcüklerin simgeye dönüştürüldüğü dönemlerde "okunduğu gibi yazılmak, yazıldığı gibi okunmak" gibi bir konfor söz konusu olabilir. Ancak telaffuz değiştiğinde imla değişemeyeceği için bu konfor ilelebet sürmez.
Bugün "değil" biçiminde yazar, ama "diil" biçiminde okuruz. Böyle örnek çoktur, zamanla da, özellikle bizim göremeyeceğimiz dönemlerde hep artacaktır. Eğer bu örnekte imlayı değiştirecek olursak "diil" biçiminde yazmamız gerekir. Oysa bunu "diil" biçiminde yazmak da, "değil" biçiminde okumak da yanlıştır.
Sözcüklerle ilgili simgeler hafızalarımızda öyle derin izlerle saklanıyor ki, bu simgelerde belli değişiklikler yapsak bile gördüğünüz gibi "okuma" konusunda ciddi sorunlar oluşturmuyor. Eğer algılar, bu yönde bir işlev görüyorsa, bu, Japon için de, Fransız için de, Arap için de böyledir.
"Zavallı adamlar, ne karmaşık alfabeleri var, yazılarını ne kadar da zor okuyorlardır." diye hiç dert etmeyin. "Ne güzel! Yazdığımız gibi okuyoruz." diye de böbürlenmeyin. Gördüğünüz gibi, okuduğumuz gibi yazsak bile "okuma" eyleminde bir Japon'dan farklı davranmıyoruz.
